HÀ TỘC - HỘI ĐỒNG HỌ HÀ VIỆT NAM
0983699386

Lăng mộ tướng công Hà Phúc Tuệ, tại thôn Cầu, xã Đoan Bái, huyện Hiệp Hòa, Bắc Giang. Di tích cấp tỉnh.

Lăng họ Hà được khởi công xây dựng từ năm 1723 niên hiệu Bảo Thái thứ 4. Trải qua gần 300 năm, vượt lên sự tàn phá của chiến tranh, thiên tai, địch họa, công trình vẫn tồn tại uy nghi trên vị trí cũ. Tuy không còn nguyên vẹn như ngày đầu khởi dựng nhưng hiện nay di tích vẫn bảo lưu được những giá trị nội dung phong phú về lịch sử - văn hóa.
Nội dung

Lăng họ Hà là công trình văn hóa, tín ngưỡng được nhân dân địa phương và con chàu trong gia tộc họ hà xây dựng lên đẻ làm nơi lưu giữ mộ phần, nơi thờ phụng, tưởng niệm tướng công Hà Phúc Tuệ - một vị quan lớn từng giữ chức Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu, Ty lễ giám, Kiêm Thái giám Cấp vũ hầu dưới triều vua Lê Chúa Trịnh. Ông là một vị quan thanh liêm, đức độ với dân, có nhiều công lao trong quá trình giữ gìn độc lập dân tộc, phát triển quê hương, làng xã. Hơn nữa, tên tuổi của ông còn gắn liền với một gia tộc bao đời kế tục truyền thống hiếu học và thượng võ.

Trải qua gần 300 năm tồn tại cùng lịch sử dân tộc nhưng lăng họ Hà vẫn bảo lưu được nhiều nét kiến trúc văn hóa cổ: Phần cổng lăng xây dựng kiểu cuốn vòm và phần tường bao xung quanh hầu như còn nguyên vẹn nét kiến trúc nguyên sơ. Các tổ hợp kiến trúc này hoàn toàn được xây cất bằng những viên gạch đá ong với gam màu nâu sậm bởi sự phong hóa của thời gian. Nội lăng còn lưu giữ được nhiều hiện vật cổ quý giá được tạo tác bằng chất liệu đá xạnh mang niên đại thế kỷ thứ XVIII như: Phần mộ Hà tướng công, linh cẩu (02 con), voi (01 con), tượng võ sĩ (02 pho), nhang án (02 chiếc)… Đặc biệt, trong di tích hiện còn lưu giữ được một tấm bia đã tứ diện “Hậu thần bi ký” thời Lê Trung Hưng, niên hiệu Bảo Thái Thứ 4 (1723).

Di tích tọa lạc trên một khu đất bằng phẳng, thoáng đãng ở giữa cánh đồng làng Cầu. Đây không chỉ là nơi thờ phụng một người con ưu tú của quê hương, nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng trong phạm vi gia tộc họ Hà mà còn là của cả nhân dân thôn làng nơi đây từ bao đời nay. Hằng năm, vào các ngày sóc, vọng, kỵ nhật tướng công Hà Phúc Tuệ (ngày 22 tháng Hai âm lịch), kỵ nhật cha ông (vào ngày 14 tháng Ba âm lịch), kỵ nhật mẹ ông (vào ngày 27 tháng Sáu âm lịch) và ngày 24 tháng Chạp gia tộc họ Hà và nhân dân trong thôn đều tới đây thắp hương làm lễ, tưởng nhớ tới công đức của một vị quan đức độ, nhân từ, có nhiều công lao với dân, với nước.